Các yếu tố tác động đến giá chứng khoán

Trên sàn giao dịch, giá của các loại cổ phiếu luôn có sự biến động không ngừng trong từng phút từng giờ. Các biến động đó tạo ra cơ hợi lợi nhuận cũng như rủi ro đi kèm của hoạt động đầu tư chứng khoán. Do đó, việc hiểu được các yếu tố đang chi phối, ảnh hưởng đến giá cổ phiếu là rất quan trọng trong phân tích và giao dịch chứng khoán. Có rất nhiều yếu tố tác động đến giá cổ phiếu, tuy nhiên có thể phân loại chúng thành hai nhóm chính bao gồm: các yếu tố vĩ mô và các yếu tố vi mô. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về các nhân tố trên trong bài viết này.

I. Các yếu tố vĩ mô

Đây là các nhân tố mang tính bao quát, ảnh hưởng rộng rãi và tác động đến toàn bộ thị trường cổ phiếu. Cụ thể hơn, các yếu tố vĩ mô quan trọng bao gồm:

Sự phát triển của nền kinh tế quốc gia và quốc tế

Thị trường chứng khoán được gọi là “hàn thử biểu” của nền kinh tế quốc dân bởi vì xu hướng của thị trường chứng khoán sẽ gắn chặt với chu kỳ phát triển kinh tế. Khi nền kinh tế phát triển, môi trường kinh doanh thuận lợi thì doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp sẽ tăng trưởng, từ đó dẫn tới sự tăng giá của thị trường chứng khoán; điều ngược lại sẽ xảy ra khi kinh tế đi vào giai đoạn suy thoái.

Ngoài ra, do kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập với quốc tế, nên các biến động kinh tế quốc tế cũng sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế và thị trường chứng khoán trong nước. Một ví dụ gần đây nhất chính là nguy cơ lạm phát và nỗi lo FED (cục dự trữ liên bang Mỹ) tăng lãi suất đã có tác động không nhỏ đến thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời điểm đầu năm 2022.

Tình hình chính trị xã hội trong nước và quốc tế

Sự ổn định chính trị, xã hội cũng có tác động không nhỏ đến tiềm năng phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, qua đó tác động gián tiếp đến thị trường chứng khoán. Khi các bất ổn chính trị xảy ra, giới đầu tư thường tháo chạy khỏi các loại tài sản có rủi ro cao như cổ phiếu và tìm đến các loại tài sản trú ẩn an toàn như trái phiếu, vàng và ngoại tệ. Căng thẳng quân sự giữa Nga và Ukraina vào giữa tháng 2/2022 đã tác động mạnh đến tâm lý nhà đầu tư, gây giảm điểm mạnh ở hầu hết các thị trường chứng khoán trên thế giới, tuy nhiên ảnh hưởng của nó chỉ mang tính thời điểm và các thị trường đã hồi phục trở lại sau khi các căng thẳng được xoa dịu.

---

---

II. Các yếu tố vi mô

Các yếu tố vi mô thường chỉ ảnh hưởng đến giá của từng cổ phiếu riêng biệt nhưng lại là các nhân tố rất quan trọng, gây ra sự thay đổi liên tục của giá cổ phiếu. Các yếu tố vi mô chủ yếu bao gồm:

Quy luật cung cầu của thị trường

Cổ phiếu cũng có thể coi là một loại hàng hóa đặc biệt, do đó nó cũng sẽ chịu tác động bởi quy luật cung cầu như các loại hàng hóa khác. Nói chung, tương quan giữa nhu cầu cổ phiếu và nguồn cung sẽ là yếu tố tổng quát tác động đến giá thị trường. Khi một cổ phiếu có được sự quan tâm của nhà đầu tư và được tìm mua nhiều trên thị trường, trong khi những người nắm đang nắm giữ hạn chế bán ra thì giá cổ phiếu đó sẽ tăng và ngược lại.

Tình hình kinh doanh và triển vọng phát triển của doanh nghiệp

Các cổ đông nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp cũng chính là các chủ sở hữu của doanh nghiệp. Do đó kết quả kinh doanh mà cụ thể là lợi nhuận và cổ tức chính là một nguồn thu nhập dành cho nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp.

Ngoài kết quả ở hiện tại thì kỳ vọng về tương lai cũng là một yếu tố lớn quyết định giá thị trường của cổ phiếu. Các doanh nghiệp có tiềm năng và triển vọng tăng trưởng mạnh về thị phần, doanh thu và lợi nhận, thường được định giá cao hơn trên thị trường. Triển vọng càng cao thì giá cổ phiếu càng tăng. Tuy nhiên, kỳ vọng về doanh nghiệp nhiều lúc bị thổi phồng quá nhiều kết hợp với tâm lý FOMO (sự bị bỏ lỡ cơ hội) dẫn đến tình trạng bong bóng đã nhiều lần xảy ra đối với các cổ phiếu công nghệ và bất động sản trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Kết quả kinh doanh cũng như triển vọng tương lai của doanh nghiệp thường được thể hiện và công khai thông qua báo cáo tài chính. Do đó giá cổ phiếu thường có biến động mạnh trước và sau thời điểm các công ty công bố báo cáo tài chính của mình.

Tâm lý nhà đầu tư

Các trạng thái tâm lý của nhà đầu tư (hưng phấn, sợ hãi, tâm lý bầy đàn) có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến biến động giá cổ phiếu. Khi đa số các nhà đầu tư cảm thấy hưng phấn lại là lúc thị trường rủi ro nhất và khi thị trường bị nuốt chửng bởi nỗi sợ lại chính là thời điểm tuyệt với để mua vào cổ phiếu. Từ đó, phân tích tâm lý nhà đầu tư đã trở thành một phần không thể thiếu, gắn bó chặt chẽ với phương pháp phân tích kĩ thuật cổ phiếu.

Ngoài ra, còn một số yếu tố các có thể ảnh hưởng đến giá của cổ phiếu như: hoạt động mua bán của các nhà tạo lập thị trường, cổ đông lớn, ban lãnh đạo doanh nghiệp. Các tin tức phát sinh hàng ngày, có thể là tin đồn cũng có ảnh hưởng đến một thị trường nhạy cảm như chứng khoán.

XEM THÊM BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC:

• Bong bóng tài sản là gì và dấu hiệu nhận biết
• Một số lưu ý để tránh đu đỉnh cổ phiếu
• Open interest là gì và ý nghĩa trong chứng khoán phái sinh
• Kinh tế tăng trưởng nóng là gì và những hệ quả
• Due diligence là gì và những nội dụng chính của hoạt động này
• Xu hướng toàn cầu hóa là gì và các tác động đến kinh tế