Chứng khoán cơ sở là gì? Mối liên hệ giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh?

Chứng khoán cơ sở là gì?

Chứng khoán cơ sở là các tài sản tài chính được sử dụng để phát hành các sản phẩm tài chính phái sinh như hợp đồng tương lai, chứng quyền và các sản phẩm tài chính phái sinh khác.

Các chứng khoán cơ sở chính trong thị trường chứng khoán Việt Nam bao gồm:

Cổ phiếu: Là chứng khoán thể hiện sự sở hữu của một cá nhân, tổ chức hay nhà đầu tư trên một công ty. Tại Việt Nam, cổ phiếu được phát hành và giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán HoSE, HNX và UPCOM.
Chỉ số chứng khoán: Là một thước đo cho sự thay đổi giá trị của một nhóm cổ phiếu, và được tính dựa trên giá trị thị trường của các cổ phiếu thành phần. Tại Việt Nam, chỉ số chứng khoán phổ biến nhất là VN-Index, VN30, HNX-Index và UPCoM-Index.
Trái phiếu: Là chứng khoán đại diện cho khoản vay của một công ty hoặc chính phủ. Trái phiếu thường được phát hành với một lãi suất cố định và có thời hạn đáo hạn nhất định. Tại Việt Nam, các trái phiếu được giao dịch trên thị trường chứng khoán HoSE, HNX và UPCOM.

Thuật ngữ chứng khoán cơ sở được sử dụng để phân loại với loại tài sản nào?

“Thuật ngữ “chứng khoán cơ sở” được sử dụng để phân loại với loại tài sản tài chính, bao gồm cổ phiếu, chỉ số chứng khoán và trái phiếu, được sử dụng để phát hành các sản phẩm tài chính phái sinh như hợp đồng tương lai, tùy chọn và các sản phẩm tài chính phái sinh khác. Các sản phẩm phái sinh này được liên kết với giá trị của chứng khoán cơ sở tại thời điểm phát hành và giá trị của chúng có thể thay đổi theo giá trị của chứng khoán cơ sở trong tương lai. Do đó, chứng khoán cơ sở là một thành phần quan trọng của thị trường chứng khoán và các sản phẩm tài chính phái sinh tại Việt Nam.

Mối liên hệ giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

Mối liên hệ giữa chứng khoán cơ sở và các loại chứng khoán phái sinh là sự tương quan giữa giá trị của chứng khoán cơ sở và giá trị của sản phẩm tài chính phái sinh được phát hành dựa trên chứng khoán cơ sở đó.

Cụ thể, giá trị của một sản phẩm tài chính phái sinh được phát hành dựa trên chứng khoán cơ sở sẽ bị ảnh hưởng bởi giá trị của chứng khoán cơ sở tại thời điểm phát hành. Ví dụ, giá trị của một hợp đồng tương lai trên chứng khoán sẽ phụ thuộc vào giá trị của chứng khoán tương ứng tại thời điểm phát hành của hợp đồng đó. Khi giá trị của chứng khoán tương ứng thay đổi, giá trị của hợp đồng tương lai sẽ bị ảnh hưởng theo chiều hướng tương ứng.

Do đó, các loại tài sản tài chính phái sinh được phát hành dựa trên chứng khoán cơ sở được coi là một cách để đầu tư vào chứng khoán một cách rủi ro và có thể được sử dụng để giảm thiểu rủi ro trong các chiến lược đầu tư.

Ví dụ về chứng khoán cơ sở

Dưới đây là 2 ví dụ giúp bạn có thể dễ dàng hiểu rõ về chứng khoán cơ sở và mối liên hệ của nó:

Phái sinh hợp đồng tương lai chỉ số VN30: Chứng khoán cơ sở chính là chỉ số VN30. Sản phẩm chứng khoán phái sinh hợp đồng tương lai là một loại tài sản tài chính được phát hành dựa trên chỉ số VN30. Một trong các mã hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là VN30F1M, có giá sẽ biến động tương đồng với chỉ số VN30. Tại ngày đáo hạn của hợp đồng, VN30F1M sẽ lấy giá trị của VN30 làm cơ sở tính toán giá trị đáo hạn.
Chứng quyền có bảo đảm của cổ phiếu Hòa Phát: Chứng khoán cơ sở là cổ phiếu HPG, chứng khoán phái sinh là chứng quyền Hòa Phát. Tương tự như phái sinh hợp đồng tương lai, có nhiều mã chứng quyền như CHPG2226. Giá của chứng quyền sẽ biến động tương quan với giá cổ phiếu HPG. Tại ngày đáo hạn, giá chứng quyền sẽ được tính toán dựa trên giá cổ phiếu HPG.