Danh mục đầu tư là gì?
Danh mục đầu tư là một rổ tài sản, thể hiện cách phân bổ tiền của bạn. Danh mục đầu tư là một tập hợp các tài sản như cổ phiếu, trái phiếu và tiền mặt. Nó cũng có thể bao gồm các tài sản khác, như ngoại tệ, vàng, tác phẩm nghệ thuật, bất động sản hoặc các khoản đầu tư vào doanh nghiệp của bạn. Có nhiều yếu tố tác động đến cách bạn xây dựng danh mục đầu tư của mình, bao gồm mức độ rủi ro bạn sẵn sàng chấp nhận và khoảng thời gian bạn dự định nắm giữ tài sản.
Danh mục đầu tư đối với mỗi người là khác nhau và đôi khi nó chỉ có một loại tài sản, như cổ phiếu hoặc trái phiếu. Có nhiều yếu tố để xác định bạn nên phân bổ danh mục đầu tư như thế nào cho hợp lý. Điều này phụ thuộc vào số tiền bạn kiếm được, độ tuổi, lối sống và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
Ví dụ về danh mục đầu tư
Giả sử bạn muốn đầu tư 100 triệu và muốn chia ra các loại tài sản khác nhau. Đầu tiên, bạn có thể mua 25 triệu cổ phiếu FPT và 15 triệu cổ phiếu HPG. Tuy nhiên, nếu bạn lo lắng về việc phụ thuộc vào hiệu suất của hai công ty này, bạn có thể mua thêm mã cổ phiếu khác. Đồng thời, bạn đầu tư 33 triệu vào trái phiếu, 27 triệu vào quỹ chỉ số ETF Diamond. Trong trường hợp này, bạn sẽ có 67% danh mục đầu tư vào cổ phiếu (67 triệu) và 33% vào trái phiếu (33 triệu) trên tổng số 100 triệu tài sản.
Danh mục đầu tư cũng như một chiếc bánh. Mỗi loại tài sản đại diện cho một phần của chiếc bánh, cho dù đó là cổ phiếu, trái phiếu, quỹ ETF, tiền mặt hoặc tài sản khác. Ví dụ: Nếu 50% danh mục đầu tư của bạn là cổ phiếu, thì phần “cổ phiếu” sẽ đại diện cho một nửa chiếc bánh. Khi giá cổ phiếu tăng và giảm, kích thước của lát cắt đó sẽ lớn lên hoặc nhỏ lại tương ứng.
Mục đích của việc có một danh mục đầu tư là gì?
Danh mục đầu tư giúp việc đầu tư của bạn được đưa vào khuôn khổ. Bạn có thể dễ dàng theo dõi và quản lý các khoản đầu tư của mình.
Danh mục đầu tư có thể giúp bạn có xu hướng đa dạng hóa tài sản của mình, phân bổ vào các tài sản khác nhau cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi, bất động sản… Việc thường xuyên theo dõi danh mục đầu tư giúp bạn có thể đánh giá hiệu quả của từng loại tài sản. Từ đó, bạn có thể quyết định phân bổ vào tài sản này nhiều hơn những tài sản khác.
Lưu ý khi xây dựng danh mục đầu tư
Xây dựng một danh mục đầu tư đơn giản có thể là mua một vài cổ phiếu. Nhiều người bắt đầu bằng cách này. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy rằng việc xây dựng một danh mục đầu tư bài bản hơn (giúp tối ưu hóa lợi nhuận của bạn và quản lý rủi ro tốt hơn) sẽ bao gồm việc mua nhiều loại tài sản. Sự kết hợp nhiều loại tài sản được gọi là phân bổ tài sản.
Hai chìa khóa quan trọng để xây dựng danh mục đầu tư:
- Biết mức độ chấp nhận rủi ro của bạn
- Hiểu khoảng thời gian đầu tư của bạn
Những yếu tố này có thể giúp bạn bắt đầu xác định loại tài sản nào bạn nên đầu tư vào. Và thông thường, chúng hoạt động song song với nhau. Ví dụ, các nhà đầu tư có khoảng thời gian dài hơn (những người trẻ) thường có khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn các nhà đầu tư có khung thời gian ngắn hơn (những người cao tuổi).
Rủi ro và khung thời gian cũng thường đi đôi với nhau
Rủi ro cao + thời gian dài: Nếu bạn thuộc nhóm này, bạn có thể mua các tài sản có mức độ rủi ro cao hơn như cổ phiếu và bất động sản. Bởi vì những tài sản này thường mang lại lợi nhuận lớn hơn, nhưng đi đôi với nó cũng là rủi ro cao hơn.
Rủi ro thấp và thời gian ngắn: Nhà đầu tư thuộc nhóm này thường lo ngại rủi ro nhiều hơn là nhóm trên. Họ thường ưu tiên sự ổn định tài chính và lợi nhuận có thể dự đoán được. Thông thường, họ sẽ đầu tư nhiều hơn vào các khoản đầu tư thu nhập cố định và đều đặn như trái phiếu hoặc cổ phiếu trả cổ tức của các công ty lớn và an toàn.
Rủi ro danh mục đầu tư là gì?
Rủi ro là việc xảy ra trong tương lai không được như mong muốn và nó gây thiệt hại cho nhà đầu tư. Bạn là nhà đầu tư năng động hay an toàn, hoặc cân bằng giữa 2 loại này hay tùy thuộc vào khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
Rủi ro phi hệ thống
Rủi ro phi hệ thống là khả năng một điều gì đó tiêu cực xảy ra ảnh hưởng đến một công ty (ví dụ: CEO nghỉ việc, một nhà cung cấp lớn bị phá sản hoặc chính công ty đó phá sản). Trái phiếu cũng có rủi ro tương tự.
Rủi ro hệ thống
Nhưng cũng có khả năng một nhóm tài sản trong danh mục đầu tư của bạn hoặc thậm chí toàn bộ danh mục đầu tư có thể giảm đồng thời. (Điều này có thể xảy ra trong thời kỳ suy thoái kinh tế hoặc nếu bạn tập trung đầu tư vào một ngành duy nhất.) Rủi ro liên quan đến toàn bộ danh mục đầu tư của bạn một phần phụ thuộc vào việc phân bổ tài sản và nó được gọi là “rủi ro hệ thống”.
Danh mục đầu tư tập trung nhiều vào một loại tài sản có thể có biến động cao hơn hơn danh mục đầu tư đa dạng. Điều đó đúng với hầu hết các loại tài sản – Ví dụ: nếu bạn chủ yếu đầu tư vào bất động sản và thị trường bất động sản giảm, danh mục đầu tư của bạn có thể cũng sẽ giảm nhiều hơn. Loại rủi ro hệ thống này có thể được giảm thiểu thông qua hoạt động đa dạng hóa.
Khẩu vị rủi ro của bạn cũng có thể xác định dựa trên thời gian bạn muốn nắm giữ tài sản của mình trong bao lâu. Nếu bạn cần sử dụng tiền trong tương lai gần, bạn nên đầu tư vào các tài sản an toàn hơn. Nếu bạn có nhiều thời gian hơn, bạn có thể xem xét đầu tư các loại tài sản rủi ro cao hơn.
Cân đối danh mục đầu tư là gì?
Theo thời gian, giá của một số tài sản sẽ biến động tăng hoặc giảm. Do đó, tỷ trọng phân bổ tài sản của bạn có thể thay đổi. Ví dụ: nếu cổ phiếu hoạt động hiệu quả so với các tài sản khác, danh mục đầu tư của bạn sẽ có tỷ trọng cổ phiếu nhiều hơn (và tỷ trọng các loại tài sản khác giảm xuống).
Cân đối có nghĩa là đưa tỷ trọng phân bổ trong danh mục đầu tư về trạng thái ban đầu (hoặc có thể thay đổi phân bổ mục tiêu đó). Tùy thuộc vào chiến lược của bạn, bạn có thể bán bớt ở tài sản đã tăng giá và mua thêm tài sản bị giảm giá. Cân đối có thể giúp bạn xây dựng và duy trì một danh mục đầu tư phù hợp với khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư là gì?
Một danh mục đầu tư đa dạng có thể giúp bạn quản lý rủi ro bằng cách dàn trải các khoản đầu tư của mình vào các tài sản khác nhau. Thông thường, đa dạng hóa giúp giảm thiểu biến động cũng như lợi nhuận. Việc dồn tất cả tiền của bạn vào một loại tài sản duy nhất có thể khiến danh mục đầu tư của bạn gặp rủi ro ở mức không thể kiểm soát được. Ví dụ: Nếu bạn chỉ sở hữu cổ phiếu và thị trường chứng khoán giảm, danh mục đầu tư của bạn có thể sẽ tệ hơn việc bạn sở hữu cả cổ phiếu và trái phiếu.
Điều này là bởi vì hầu hết trái phiếu có xu hướng biến động thấp hơn cổ phiếu. Trái phiếu cũng thường mang lại nguồn thu nhập có thể dự đoán được. Với danh mục đầu tư đa dạng, ngay cả khi một số tài sản giảm giá, các tài sản khác của bạn có thể tiếp tục không bị ảnh hưởng, giúp giảm thiểu thiệt hại của bạn. Điều này không phải lúc nào cũng đúng, vì trong các điều kiện khác nhau, bạn có thể gặp tổn thất trên toàn bộ danh mục.
Bí quyết đa dạng hoá danh mục
Bí quyết đa dạng hóa là mua các loại tài sản không cùng tăng hoặc cùng giảm. Nghĩa là, nếu một tài sản hoạt động kém hiệu quả, bạn có thể mua một loại tài sản khác có xu hướng đi ngược chiều với tài sản đó.
Đa dạng hóa không ngăn ngừa thua lỗ, nhưng nó có thể giúp hạn chế thua lỗ. Một danh mục đầu tư đa dạng thường bao gồm cổ phiếu, trái phiếu và tiền mặt. Thêm bất động sản, vàng và các tài sản khác có thể gia tăng sự đa dạng trong danh mục.
Ngay cả khi bạn quyết định chỉ đầu tư vào cổ phiếu, bạn cũng đa dạng được danh mục bằng cách sở hữu nhiều hơn một cổ phiếu.
Ngoài việc đa dạng hóa các loại tài sản, bạn cũng có thể đa dạng hóa trên các phân khúc thị trường — ví dụ: đầu tư vào ngành sản xuất ô tô hoặc ngành hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng đa dạng hóa không đảm bảo lợi nhuận tốt hơn hoặc loại bỏ rủi ro thua lỗ đầu tư.
Một danh mục đầu tư có thể bao gồm những gì?
Không có cách phân bổ tài sản nào là hoàn hảo và có thể áp dụng cho tất cả mọi người. Các loại tài sản trong danh mục đầu tư sẽ khác nhau đối với từng người, tùy thuộc vào hoàn cảnh và mục tiêu của họ. Nếu bạn là một nhà đầu tư thận trọng, tài sản trong danh mục có thể bao gồm một phần lớn hơn tiền mặt và trái phiếu, và tỷ lệ nhỏ hơn đối với cổ phiếu của các công ty lớn.
Các nhà đầu tư năng động hơn có thể đầu tư vào cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ, cổ phiếu tăng trưởng hoặc trái phiếu có lợi suất cao. Những người khác có thể mua bất động sản và các khoản đầu tư khác, chẳng hạn như hàng hóa và ngoại tệ.
Bạn đã sẵn sàng đầu tư? Mở tài khoản online trong vòng 5 phút, miễn phí giao dịch 60 ngày đầu tiên tại VPS: Mở tài khoản chứng khoán VPS.
Bài viết liên quan:
Đăng ký mở tài khoản chứng khoán
Khóa học đầu tư thực chiến online miễn phí
Tham gia nhóm Zalo tư vấn đầu tư với chuyên gia
