Hiệu ứng mỏ neo trong đầu tư

Hiệu ứng mỏ neo là gì

Hiệu ứng mỏ neo (anchoring) là một loại thiên kiến về nhận thức trong tài chính hành vi, trong đó các cá nhân sẽ đóng khung các nhận định hoặc giá trị mục tiêu – thường sẽ là các nhận định được họ đưa ra từ ban đầu. Khác với sự bảo thủ, có tác động tương tự nhưng dựa trên cách các nhà đầu tư móc nối góc nhìn từ thông tin mới với thông tin cũ, hiệu ứng mỏ neo xảy ra khi một cá nhân đưa ra quyết định hoàn toàn dựa trên các định kiến cũ. Việc xem xét kỹ lưỡng thông tin mới để xác định tác động của nó đối với dự báo hoặc quan điểm ban đầu có thể giúp giảm thiểu tác động của hiệu ứng mỏ neo.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến hiệu ứng mỏ neo, nhưng rất khó tránh khỏi, ngay cả khi mọi người có nhận thức và cố tình tránh nó. Trong các nghiên cứu thực nghiệm, các nhà đầu tư được cảnh báo rằng hiệu ứng mỏ neo có thể làm sai lệch phán đoán của họ. Kết quả là hiệu ứng mỏ neo vẫn xảy ra, chỉ là mức độ ảnh hưởng giảm đi.

Kinh nghiệm và kỹ năng cao trong một lĩnh vực cụ thể có thể giúp giảm tác động của hiệu ứng mỏ neo trong lĩnh vực đó. Sự thông minh và sáng suốt cũng có thể làm giảm tác động của hiệu ứng nói chung. Tính cách và cảm xúc cũng đóng một vai trò nhất định. Trong đó nếu tâm trạng nhà đầu tư dễ trở nên chán nản, khả năng họ chịu ảnh hưởng của hiệu ứng mỏ neo càng cao.

Hiệu ứng mỏ neo trong đầu tư và kinh doanh

Trong các cuộc đàm phán với đối tác về giá cả và tiền lương, hiệu ứng mỏ neo có thể là một công cụ mạnh mẽ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thiết lập một giá trị mục tiêu ngay từ đầu một cuộc đàm phán có thể có nhiều ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng. Tương tụ, việc đặt ra một thời hạn cố định hay deadline cũng là một cách ứng dụng hiệu ứng mỏ neo hiệu quả.

Trong lĩnh vực tài chính, kết quả của một mô hình định giá hoặc từ một công cụ dự báo kinh tế có thể gây ra hiệu ứng mỏ neo cho một nhà phân tích. Một cách khả thi để chống lại điều này là xem xét nhiều mô hình hoặc đa dạng hóa thông tin, số liệu. Các nghiên cứu phát hiện ra rằng những nhà đầu tư đưa ra dự đoán dựa trên nhiều ý tưởng hoặc quan điểm khác nhau (“con cáo”) có xu hướng đưa ra dự báo tốt hơn so với những người chỉ tập trung vào một mô hình duy nhất hoặc một vài ý tưởng lớn (“con nhím”).