Những cân nhắc cần thiết cho bản di chúc

Lập một bản di chúc như mong muốn, cho dù bạn tự lập hay tham khảo luật sư, bạn nên đưa ra những xem xét theo gợi ý dưới đây, giúp bạn một tầm nhìn tổng quan về một bản di chúc, hợp pháp, cân nhắc nhiều đối tượng, nhiều tài sản, nhiều góc nhìn, về vật chất, tinh thần. Bản di chúc thực sự sẽ là những gì tốt nhất, chu đáo, trọn vẹn nhất cuộc đời này bạn để lại cho người thân.

bản di chúc

Những cân nhắc chung

  • Tỷ lệ dành cho vợ, các con, các yêu cầu cần thiết: về thời gian, các cam kết bạn muốn người thừa hưởng phải hoàn thành trước khi nhận di chúc; những sự kiện loại trừ bạn không muốn xảy ra…, đảm bảo những gì tốt đẹp nhất bạn mong muốn dành cho họ, bảo vệ họ trước những rủi ro, phiền phức không đáng có.
  • Người có hoàn cảnh đặc biệt cần được lưu ý thêm: Trẻ nhỏ và những người cần chăm sóc sức khỏe đặc biệt, họ là đối tượng thiệt thòi nhất, nguy cơ cao nhất trong mọi tình huống không thuận lợi: vấn đề giám hộ; thời gian cần thiết; dịch vụ chăm sóc sức khỏe đăc biệt; người giám sát, kiểm soát quy trình này; người có quyền thay đổi người giám sát, người giám hộ, người chăm sóc sức khỏe nếu thấy  dịch vụ mang lại bất lợi cho người thụ hưởng.
  • Những tình huống bất ngờ: như có thêm/ra đi một thành viên mới trong gia đình; các quyết định thanh lý tài sản sớm; các quyết định của cơ quan có thẩm quyền; sức khỏe của bạn có những thay đổi đột ngột khiến việc phân bổ lại tài sản trong di chúc khác với dự tính…
  • Tối ưu hóa về thuế. Nghiên cứu thêm các quy định về thuế, tối ưu hóa thừa hưởng di chúc, với mỗi loại tài sản, quy định về thuế thu nhập cá nhân đối với di chúc cũng khác nhau.

Các cân nhắc khác nhau với các loại tài sản

Tài sản đầu tư:

  • Các tài sản này nằm trong tài khoản chứng khoán bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; nằm trong tài khoản ngân hàng: các khoản tiền gửi; nằm trong công ty bảo hiệm : Bảo hiểm xã hội, Bảo hiêm y tế, Bảo hiểm nhân thọ; Các khoản nợ ngân hàng, nợ công ty chứng khoán…. Hiểu các tài sản này vận hành như thế nào là một vấn đề khó, vận hành nó đảm bảo hiệu quả còn khó hơn nhiều, cho dù tìm được người nhận trách nhiệm này giúp bạn.
  • Xác định người thừa hưởng di chúc có khả năng quản lý danh mục đầu tư này hay không? nếu không? cần cân nhắc thuê một người quản lý hoặc công ty quản lý chuyên nghiệp giúp đỡ, hoặc bạn là người đứng ra tất toán nó, hãy thanh lý tất toán, quyết định mọi thứ trên tài sản là tiền mặt, bởi không ai làm tốt, đúng ý của bạn như chính bạn.

Tài sản là khoản vốn đầu tư trong các tổ chức, cơ sở kinh doanh

  • Cân nhắc ai trong số những người được hưởng di chúc, có khả năng điều hành phần vốn này trong doanh nghiệp? Nếu có, hãy lên kế hoạch bồi dưỡng họ trở thành người kế cận, thay bạn gánh vác trách nhiệm. Nếu không? Tìm kiếm một hệ thống (quy định,tỷ lệ, quy trình), cung cấp cho những người thừa hưởng di chúc (khác), hưởng lợi từ tiềm năng doanh nghiệp mà không cần tham gia vào quá trình điều hành, khi họ không có khả năng, không muốn nhận trách nhiệm này. 
  • Hãy dành trách nhiệm (đại diện, điều hành phần vốn của bạn) cho nhưng người bạn thấy xứng đáng, kế tục sự nghiệp (có thể là người hưởng di chúc hoặc người bên ngoài) hơn là dành cho những người mà họ không thể, hoặc không có khả năng. Thảo luận lựa chọn người đại diện, điều hành phần vốn của bạn (người hưởng di chúc hoặc người bên ngoài) với các cổ đông lớn khác để tìm kiếm sự đồng thuận.

Tài sản là các sổ bảo hiểm: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm nhân thọ

  • Hãy xác định người hưởng lợi từ các khoản thu nhập hưu trí (bảo hiểm xã hội), khoản hỗ trợ viện phí (bảo hiểm y tế), các khoản chi trả khác (hợp đồng bảo hiểm nhân thọ). Hãy chắc rằng người này được quyền nhận các khoản này thay bạn trong trường hợp bạn không thể tự mình thực hiện nó. Hãy ghi rõ vào di chúc nội dung này, người đó sẽ thay mặt bạn. 

Tài sản là bất động sản

  • Cân nhắc bạn dự tính cho những người thu hưởng sở hữu chung  bất động sản hay nhận khoản tiền tương ứng với giá trị tài sản?
  • Nếu họ sở hữu chung tài sản, chi phí duy trì, trách nhiệm quản lý tài sản đó sẽ như thế nào?
  • Nếu nhận khoản tiền tương ứng với giá trị tài sản thì ai là người đứng ra bán, thanh lý tài sản bất động sản, khi nào? với điệu kiện gì? nội dung này cần được nghi rõ vào di chúc để thuận tiện cho người thực hiện.

Tài sản là các sở hữu giá trị vô hình, các giá trị tình cảm

  • Xác định giá trị các tài sản là các tác phẩm nghệ thuật, đồ trang sức, đồ cổ, có thể định giá, quy ra vật chất. Cân nhắc các đồ vật nào, phân chia cho ai, tỷ lệ giá trị bao nhiêu. Ai là người đứng ra thực hiện….
  • Giá trị tài sản cũng có thể mang tính chất tình cảm (truyền thống, bài học, kỷ vật, tín ngưỡng…), giá trị nào bạn muốn mọi người gìn giữ mãi mãi, giá trị nào bạn muốn mang theo. Hãy chỉ định người  bảo quản, duy trì giá trị vô hình đó.

Xem thêm: 7 bước nên cân nhắc khi lập di chúc