Rủi ro lãi suất và thị trường chứng khoán

Rủi ro lãi suất là gì?

Trong lĩnh vực đầu tư, rủi ro lãi suất (interest rate risk) được hiểu là việc giá trị các khoản đầu tư có thể bị suy giảm đến từ sự biến động ngoài dự kiến của lãi suất. Cụ thể, hầu hết các loại tài sản đầu tư như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản đều có xu hướng giảm giá trong điều kiện lãi suất tăng.

Rủi ro lãi suất và thị trường chứng khoán

Thị trường cổ phiếu thường có hiệu suất hoạt động thấp trong điều kiện lãi suất tăng. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể đến từ nhiều khía cạnh như:

Về mặt vĩ mô, lãi suất tăng sẽ ảnh hưởng đến tổng cầu của nền kinh tế do các cá nhân, hộ gia đình sẽ tiêu dùng ít đi, hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp cũng bị hạn chế. Từ đó tăng trưởng GDP sẽ có xu hướng chậm lại hoặc thậm chí là suy thoái và kéo theo thị trường chứng khoán cũng đi xuống.

Lãi suất tăng khiến có các kênh đầu tư khác như gửi tiết kiệm ngân hàng, trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn và cạnh tranh mạnh với kênh đầu tư chứng khoán. Điều này khiến cho dòng tiền đầu tư có xu hướng rút dần ra khỏi thị trường cổ phiếu để chuyển hướng sang các kênh đầu tư khác tiềm năng hơn.

Lãi suất tăng làm cho chi phí tài chính, chi phí đi vay của các doanh nghiệp tăng theo, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp có tỷ lệ vay nợ cao, sử dụng đòn bẩy tài chính lớn. Chi phí tăng khiến cho lợi nhuận của các công ty bị ảnh hưởng và từ đó cổ phiếu của các doanh nghiệp này trở nên kém hấp dẫn hơn.

Ngoài ra, xét về mặt định giá, lãi suất thị trường tăng lên sẽ kéo mức lãi suất chiết khấu (được sử dụng trong các mô hình định giá theo phương pháp chiết khấu dòng tiền) tăng theo. Điều này làm cho giá hợp lý của cổ phiếu được tính toán theo các mô hình định giá giảm đi, kéo theo mức giá hiện tại của cổ phiếu trên thị trường trở nên kém hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư.

Tóm lại, thị trường chứng khoán luôn bị ảnh hưởng bởi các nhân tố rủi ro tiềm tàng, trong đó có yếu tố lãi suất. Do vậy NĐT cần tích cực theo dõi tình hình kinh tế vĩ mô, nắm được diễn biến lãi suất để có thể lường trước được những rủi ro có thể sảy ra phía trước và từ đó có phương án quản lý danh mục đầu tư một cách phù hợp.