Tìm hiểu về cách thức hoạt động của hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và đầu tư. Đây là một công cụ tài chính linh hoạt cho phép người mua có quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán một tài sản cơ bản (thường là chứng khoán, hàng hóa hoặc tiền tệ) với một giá đã định trước trong một khoảng thời gian nhất định. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào hiểu về hợp đồng quyền chọn, cách nó hoạt động và tầm quan trọng của nó trong lĩnh vực tài chính.

Hợp đồng quyền chọn là gì

Hợp đồng quyền chọn (Options) là một hợp đồng phái sinh cho phép người mua nó có quyền được mua (đối với quyền chọn mua) hoặc bán (đối với quyền chọn bán) một số lượng tài sản cơ sở tại một mức giá đã được xác định từ trước và tại một thời điểm nào đó trong tương lai (có thể là tại ngày đáo hạn hoặc trước đó).

Những thông tin cơ bản của một hợp đồng quyền chọn

• Loại quyền chọn: quyền mua (call option) hay quyền bán (put option)
• Tài sản cơ sở: có thể cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số chứng khoán, hàng hóa, lãi suất, ngoại hối…
• Ngày đáo hạn (expiry date): là thời điểm trong tương lai mà hợp đồng sẽ kết thúc. Tuy nhiên, tùy theo loại quyền chọn mà người mua chỉ được thực hiện quyền tại ngày đáo hạn (quyền chọn kiểu châu Âu) hoặc có thể thực hiện quyền trước ngay đáo hạn (quyền chọn kiểu Mỹ).
• Phí quyền chọn (premium): là số tiền người mua phải trả để được sở hữu quyền chọn.
• Giá thực hiện (strike-price): là mức giá định trước để mua/bán tài sản cơ sở được định trước trong hợp đồng.

Ví dụ về cách hợp đồng quyền chọn hoạt động

* Đối với quyền chọn mua

Ví dụ: Ông A mua từ ông B một quyền chọn mua với tài sản cơ sở là 1000 cổ phiếu X, giá thực hiện 20.000đ/cổ phiếu, ngày đáo hạn của hợp đồng là 30/6/2022 và đây là hợp đồng kiểu Âu (ông B chỉ được thực hiện quyền tại ngày đáo hạn). Dựa trên hợp đồng này thì:

– Tại ngày đáo hạn, ông A được quyền mua 1000 cổ phiểu X với giá 20.000đ/cổ phiếu nếu như thấy việc mua này là có lợi. Ông A sẽ có lợi khi giá thị trường của cổ phiếu tại này đáo hạn cao hơn mức giá thực hiện 20.000đ (được mua với giá rẻ hơn giá thị trường). Tuy nhiên, nếu điều kiện thị trường không có lợi thì ông A có thể từ chối không thực hiện quyền mua này.

– Còn lại, ông B sẽ bắt buộc phải chuyển giao cho ông A 1000 cổ phiểu X với giá 20.000đ/cổ phiếu nếu như ông A thực hiện quyền mua của mình.

* Đối với quyền chọn bán

Ví dụ: Ông A mua từ ông B một quyền chọn bán với tài sản cơ sở là 1000 cổ phiếu X, giá thực hiện 20.000đ/cổ phiếu, ngày đáo hạn của hợp đồng là 30/6/2022 và đây là hợp đồng kiểu Âu (ông B chỉ được thực hiện quyền tại ngày đáo hạn). Dựa trên hợp đồng này thì:

– Tại ngày đáo hạn, ông A được quyền bán 1000 cổ phiểu X với giá 20.000đ/cổ phiếu nếu như thấy việc mua này là có lợi. Ông A sẽ có lợi khi giá thị trường của cổ phiếu tại này đáo hạn thấp hơn mức giá thực hiện 20.000đ (được bán với giá tốt hơn giá thị trường). Tuy nhiên, nếu điều kiện thị trường không có lợi thì ông A có thể từ chối không thực hiện quyền bán này.

– Ông B sẽ bắt buộc phải mua của ông A 1000 cổ phiểu X với giá 20.000đ/cổ phiếu nếu như ông A thực hiện quyền bán của mình.

Kết luận

Hợp đồng quyền chọn là một công cụ tài chính mạnh mẽ và linh hoạt cho phép các nhà đầu tư tận dụng các cơ hội trong thị trường tài chính. Qua bài viết này, chúng ta đã hiểu rõ hơn về khái niệm hợp đồng quyền chọn, cách nó hoạt động và vai trò của nó trong lĩnh vực tài chính. Khi sử dụng hợp đồng quyền chọn, việc hiểu rõ rủi ro và lợi ích sẽ giúp người đầu tư đưa ra quyết định thông minh và tối ưu cho các hoạt động giao dịch của mình.