Zero-sum game là gì?

Zero-sum game là gì

Zero-sum game (trò chơi có tổng bằng không) là một khái niệm dùng để chỉ tình huống giữa các bên tham gia trong một mối quan hệ (kinh tế, giao dịch, trò chơi) mà lợi ích của bên được sẽ bằng chính phần thiệt hại của bên mất, và do đó tổng lợi ích của cả hai bên là bằng không. Ví dụ về trò chơi zero-sum game là một trò chơi đánh bài, trong đó số tiền thắng được của một người chơi chính là số tiền mà người chơi khác thua. Trong trường hợp này, tổng số tiền của tất cả các người chơi sẽ không thay đổi, nói cách khác, đó là một trò chơi zero-sum game.

Trên thị trường tài chính, có một số giao dịch có tính chất của zero-sum game như tham gia vào các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn. Ví dụ như nhà đầu tư A mua một hợp đồng tương lai chỉ số VN30 với giá 1200 thì sẽ cần một bên B bán đối ứng cũng với giá 1200. Nếu giá của hợp đồng này tăng lên 1250 thì bên A sẽ có lãi 5 triệu đồng, ngược lại bên B sẽ lỗ 5 triệu đồng và cộng tổng lãi/lỗ của hai bên sẽ bằng 0 (nếu tính cả phí giao dịch trả cho bên trung gian thì tổng lợi ích thậm chí còn là số âm).

Đầu tư chứng khoán có phải là Zero-sum game không?

Nếu các nhà đầu tư chỉ giao dịch ngắn hạn và quyết định mua, bán chỉ thông qua diễn biến giá cổ phiếu thì lợi nhuận của bên này sẽ là phần thua lỗ của bên còn lại và gần như các nhà đầu tư đang tham gia một trò chơi có tổng bằng không.

Tuy nhiên, nếu như nhà đầu tư tham gia tham gia thị trường với tầm nhìn dài hạn và theo hướng đồng hành cùng doanh nghiệp thì câu chuyện sẽ khác rất nhiều. Cổ phiếu lúc này sẽ trở thành nguồn vốn cho doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh, tạo ra giá trị và lợi nhuận. Lợi nhuận đó sẽ được phân phối và tạo ra thu nhập cho nhà đầu tư dưới dạng cổ tức hoặc được doanh nghiệp tái đầu tư và tạo ra nhiều thu nhập hơn trong tương lai. Chính phần thu nhập có được từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là yếu tố khiến cho tổng lợi ích của các bên tham gia thị trường chứng khoán là số dương chứ không còn là bằng 0 nữa.