Cổ tức là gì?

Cổ tức là phần lợi nhuận của công ty phân phát cho các cổ đông dưới dạng cổ phiếu, tiền mặt hoặc cả hai. Nhận cổ tức là một trong 2 cách kiếm lời chính trên thị trường chứng khoán bên cạnh việc tăng giá của cổ phiếu.

Cổ tức thường được trả hàng năm bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Tuy nhiên, các công ty không nhất thiết phải trả cổ tức. Tùy thuộc vào tình hình tài chính hoặc kế hoạch của công ty, họ có thể tái đầu tư lợi nhuận. Ví dụ: Tái đầu tư bằng cách thuê thêm nhân viên hoặc mở rộng sang các dòng sản phẩm mới. Cổ tức thường được trả bởi các công ty đã hoạt động ổn định, các công ty mới thành lập thường không chi trả cổ tức mà tái đầu tư lợi nhuận để phát triển nhanh hơn.

Để một công ty trả cổ tức cho cổ đông, đòi hỏi phải được sự chấp thuận của hội đồng quản trị. Hội đồng quản trị là các cố vấn cho công ty, được lựa chọn để đại diện cho lợi ích của cổ đông. Hội đồng quản trị quyết định chủ trương chi trả cổ tức. Ban lãnh đạo công ty quyết định thời điểm chi trả cổ tức.

Làm thế nào để nhận được cổ tức?

Vào thời điểm do công ty quy định, cổ đông của công ty được hưởng cổ tức. Thông thường, cổ phiếu mà bạn sở hữu do công ty chứng khoán của bạn nắm giữ, vì vậy công ty chứng khoán thay mặt bạn chấp nhận thanh toán cổ tức và phân phối vào tài khoản của bạn. Bạn không cần làm thêm thao tác gì để nhận cổ tức.

Công ty nào thường trả cổ tức?

Các công ty lâu đời thường có kế hoạch chi trả cổ tức, khác với những công ty mới thành lập. Họ có những ưu tiên khác nhau. Kế hoạch trả cổ tức có thể phản ánh sự khác nhau này. Các công ty non trẻ đang trong giai đoạn tăng trưởng, vì vậy họ có xu hướng không chia cổ tức. Các công ty lâu đời thường trả cổ tức nhiều và đều đặn hơn.

Các công ty non trẻ đang trên đà tăng trưởng, việc tái đầu tư lợi nhuận có thể có ý nghĩa hơn là chia lợi nhuận cho cổ đông. Ví dụ: Nếu công ty vừa tạo ra một chương trình phần mềm sáng tạo, mục tiêu ngắn hạn có thể là đẩy mạnh tiếp thị cho khách hàng mới. Vì vậy công ty có thể thuê thêm nhân viên bán hàng hoặc tăng ngân sách Marketing thay vì trả cổ tức cho cổ đông.

Các công ty lâu đời, có quy mô lớn và đà tăng trưởng đã chững lại có nhiều khả năng sẽ phân phối lợi nhuận cho cổ đông và hạn chế đầu tư vào tăng trưởng.

Bất kể công ty mới hay công ty lâu đời, quy mô lớn hay nhỏ, ban lãnh đạo phải quyết định điều gì tốt nhất cho cổ đông: trả cổ tức, đầu tư vào tăng trưởng hoặc trả bớt nợ. Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả giai đoạn phát triển của công ty.

Các ngày quan trọng liên quan đến cổ tức là gì?

Các công ty có xu hướng trả cổ tức hàng năm. Dưới đây là các sự kiện quan trọng trong việc trả cổ tức:

Ngày giao dịch không hưởng quyền: Nếu mua cổ phiếu vào ngày này hoặc sau ngày này thì bạn sẽ không nhận được cổ tức.
Ngày mua cổ phiếu được hưởng quyền: Là ngày giao dịch liền kề trước đó của ngày giao dịch không hưởng quyền. Mua cổ phiếu trong hoặc trước ngày này, bạn sẽ nhận được cổ tức.
Ngày đăng ký cuối cùng: Đây là ngày mà công ty sẽ chốt danh sách cổ đông nhận được cổ tức.
Ngày Thanh toán: Đây là thời điểm cổ tức sẽ được trả cho các cổ đông đủ điều kiện. Thường thì ngày thanh toán sẽ cách ngày giao dịch không hưởng quyền 1-3 tháng.

Như vậy, để nhận được cổ tức, bạn phải sở hữu cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền. Nếu bạn bán cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền hoặc sau ngày này, bạn vẫn nhận được cổ tức.

Tác động của cổ tức đến giá cổ phiếu

Cổ tức có thể phát ra những tín hiệu quan trọng cho bạn về việc một công ty đang hoạt động hiệu quả ra sao. Điều này có nghĩa là các quyết định về chi trả cổ tức của công ty có thể tác động đến giá cổ phiếu. Vậy các yếu tố tác động đến giá cổ phiếu của việc chi trả cổ tức là gì?

Thứ nhất, khi chia cổ tức, giá cổ phiếu cũng điều chỉnh giảm bằng đúng phần cổ tức được chia. Ví dụ, một cổ phiếu trả cổ tức 2.000đ/cổ phiếu, vào ngày giao dịch không hưởng quyền, giá cổ phiếu cũng tự động giảm 2.000đ. Vì vậy, tại thời điểm chia cổ tức, tổng tài sản của bạn là không đổi.

Thứ 2, nếu một công ty công bố kế hoạch trả cổ tức, thường thì cổ phiếu sẽ trở nên hấp dẫn hơn đối với một bộ phận nhà đầu tư. Nếu bạn là nhà đầu tư thu nhập cố định, cổ tức có thể đặc biệt hấp dẫn đối với bạn.

Tương tự như vậy, nếu một công ty không chia cổ tức trong năm hoặc chia ít hơn so với dự định, đây có thể là dấu hiệu cho thấy công ty đang gặp khó khăn.

Các công ty thường chỉ trả cổ tức nếu họ tự tin rằng có thể duy trì việc này hàng năm. Một phần cũng bởi vì công ty tạo ra lợi nhuận một cách đều đặn.

Tại sao các công ty trả cổ tức cho cổ đông

Đối với một công ty phát hành cổ tức, nó thường có lãi (hoặc ít nhất là có lịch sử lợi nhuận). Có ba điều mà 1 công ty có thể làm với lợi nhuận của mình:

Chi trả cổ tức
Trả nợ
Tái đầu tư để tiếp tục tăng trưởng

Ban lãnh đạo của công ty phải quyết định cách sử dụng lợi nhuận của mình. Cổ tức có thể là một lựa chọn tốt. Nhận cổ tức bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu là một nguồn thu nhập quan trọng đối với một bộ phận cổ đông.

Tuy nhiên, việc chia cổ tức chưa chắc đã là lựa chọn có lợi nhất cho cổ đông. Nếu một công ty có khoản nợ lớn, việc trả cổ tức có thể không tốt bằng trả nợ. Nếu công ty có cơ hội phát triển lớn, các cổ đông nhiều khả năng thích đầu tư vào cơ hội đó hơn là chi trả cổ tức.