IPO là gì? Ý nghĩa của hoạt động IPO

Một công ty tư nhân có thể IPO (niêm yết công khai) bằng cách bán cổ phần của mình trên thị trường đại chúng hoặc tự nguyện tiết lộ thông tin kinh doanh hoặc tài chính nhất định cho công chúng. Thông thường, các công ty tư nhân ra mắt công chúng thông qua việc phát hành lần đầu ra công chúng (IPO).

Cùng tìm hiểu IPO là gì và ý nghĩa của hoạt động IPO đối với công ty và đối với nhà đầu tư trong bài viết dưới đây.

IPO là gì?

Một công ty được IPO niêm yết công khai khi đáp ứng các tiêu chí về nghĩa vụ báo cáo công khai do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quy định. Điều này bao gồm việc bán cổ phiếu do tư nhân nắm giữ trên thị trường đại chúng thông qua một đợt chào bán như IPO.

Khi một công ty ra công chúng thông qua chào bán cổ phiếu, lần đầu tiên cổ phiếu thuộc sở hữu tư nhân giao dịch trên thị trường đại chúng và nó không còn là một công ty tư nhân nữa. Quá trình này cho phép các công ty huy động vốn có thể được tái đầu tư vào doanh nghiệp. Để đổi lấy số vốn đó, người sáng lập hoặc chủ sở hữu hiện tại mất một phần trăm quyền sở hữu trong công ty.

Một khi công ty được công khai, nó phải tuân theo các yêu cầu báo cáo nghiêm ngặt của các cơ quan quản lý, cũng như sự giám sát của các cổ đông hiện sở hữu một phần của công ty.

Các yêu cầu báo cáo của công ty đại chúng bao gồm: 

• Báo cáo tài chính hàng quý và hàng năm.
• Các sự kiện quan trọng mà cổ đông nên biết.
• Tuyên bố ủy quyền mô tả các vấn đề mà cổ đông có thể biểu quyết.
• Tiết lộ về các giao dịch sáp nhập, mua lại và các giao dịch khác được đề xuất.

Các công ty IPO như thế nào?

Khi một công ty quyết định công khai, có một số lộ trình khác nhau mà công ty có thể thực hiện: 

1. IPO

Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) là cách phổ biến nhất mà một công ty tiến hành ra công chúng. IPO là một quá trình kéo dài và sau đó, các công ty phải tuân theo nhiều yêu cầu nghiêm ngặt. Một IPO điển hình được thực hiện trong khung thời gian từ 6 đến 12 tháng.

Giai đoạn đầu của IPO là khi công ty bắt đầu chuẩn bị cho việc di chuyển và thực hiện đánh giá mức độ sẵn sàng để xác định bất kỳ vấn đề nào. Đây là khi công ty thuê một chủ ngân hàng đầu tư, xác định mục tiêu của mình, đưa ra lịch trình và hơn thế nữa.

Tiếp theo, công ty bắt đầu thực hiện kế hoạch đã phát triển trong giai đoạn đầu. Trong thời gian này, các công ty đang thu thập dữ liệu cần thiết cho việc đăng ký và chuẩn bị tất cả các tài liệu pháp lý của họ. Sau khi công ty niêm yết nộp hồ sơ đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nó sẽ bước vào giai đoạn xem xét cho đến khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận kế hoạch IPO của mình.

Trong giai đoạn này khi việc phát hành thông tin IPO bị hạn chế, Ủy ban Chứng khoán vẫn cho phép các công ty trao đổi về các vấn đề khác, bao gồm cả việc tiết lộ thông tin kinh doanh thực tế.

Sau khi công ty được chấp thuận và đáp ứng các yêu cầu niêm yết của các sàn giao dịch chứng khoán, cổ phiếu của công ty có thể bắt đầu giao dịch. Bây giờ, IPO đã hoàn tất và công ty chính thức là công ty đại chúng.

2. Niêm yết trực tiếp

Niêm yết trực tiếp là một quy trình khá mới mà các công ty có thể sử dụng để niêm yết cổ phiếu ra công chúng và huy động vốn mà không cần thực hiện IPO. Khi một công ty niêm yết trực tiếp ra công chúng, nó có thể bỏ qua quy trình bảo lãnh phát hành truyền thống.

Không giống như trong một đợt IPO, nơi các chủ ngân hàng đầu tư thực hiện việc xác định giá cổ phiếu được bán và, thông thường, các nhà đầu tư lớn hơn được ưu đãi cho việc phân bổ cổ phiếu, vào ngày niêm yết trực tiếp, cổ phiếu của công ty có thể được mua và bán trên sở giao dịch chứng khoán của bất kỳ nhà đầu tư nào và việc khám phá giá diễn ra thông qua các lệnh mua và bán trên sàn giao dịch mà không có bất kỳ ngân hàng nào bảo lãnh.

Một lợi ích của hình thức bán cổ phần công khai này là nó làm tăng số lượng các nhà đầu tư có thể mua cổ phần của công ty, giúp sân chơi được bình đẳng.

3. Sáp nhập ngược

Sáp nhập ngược là một giao dịch trong đó một công ty tư nhân ra công chúng bằng cách hợp nhất hoặc được mua lại bởi một công ty đã đại chúng.

Trong một hình thức sáp nhập ngược lại, công ty mua lại thường là công ty vỏ hoặc công ty mua lại có mục đích đặc biệt . Mặc dù cơ chế này đã tồn tại trong nhiều năm, nhưng gần đây nó đã trở nên phổ biến khi một số người tham gia thị trường tin rằng nó mang lại sự chắc chắn hơn cho việc định giá và kiểm soát các điều khoản giao dịch so với IPO truyền thống.

Sau khi sáp nhập, ban lãnh đạo của công ty tư nhân tiếp quản và công ty mới tiếp tục hoạt động kinh doanh của công ty tư nhân trước đây.

Sáp nhập ngược thường đại diện cho một phương tiện nhanh hơn và rẻ hơn để chuyển sang công chúng bởi vì công ty tư nhân có thể hợp nhất với một công ty hiện tại thay vì thực hiện toàn bộ quá trình IPO từ đầu.

Ưu và nhược điểm của các công ty IPO là gì

Ý nghĩa của IPO đối với các nhà đầu tư cá nhân

Có 2 cách mà một nhà đầu tư cá nhân có thể mua cổ phiếu của một công ty sau khi nó được niêm yết trên sàn chứng khoán. Đầu tiên, bạn có thể tham gia IPO và mua cổ phiếu với giá chào bán trực tiếp từ công ty. Để điều này khả thi, bạn thường phải là khách hàng của một công ty bảo lãnh phát hành tham gia vào IPO. Các nhà đầu tư cá nhân hiếm khi tham gia vào các đợt IPO, vì các khách hàng có giá trị ròng cao và các nhà đầu tư tổ chức như quỹ tương hỗ và quỹ hưu trí được ưu tiên hơn trong việc phân phối cổ phiếu.

Một cách khác để mua cổ phiếu của một công ty đại chúng mới là mua chúng trên sàn giao dịch chứng khoán sau khi chúng được bán lại trên sàn giao dịch sau khi IPO. Trong trường hợp này, bạn chỉ cần mua cổ phiếu thông qua công ty môi giới của mình, giống như mua bất kỳ loại chứng khoán nào khác. Trước khi tham gia những thương vụ IPO nhà đầu tư cũng nên tham khảo thêm 6 lưu ý đặc biệt khi đầu tư vào cổ phiếu chuẩn bị IPO

Lời kết

• IPO có nghĩa là các công ty đáp ứng các yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về việc tiết lộ thông tin công khai.
• Các công ty thường niêm yết cổ phiếu ra công chúng bằng cách chào bán cổ phiếu trên thị trường đại chúng.
• Các công ty tư nhân có thể ra công chúng thông qua IPO, niêm yết trực tiếp hoặc sáp nhập ngược lại.
• Việc niêm yết cổ phiếu ra công chúng có thể dẫn đến việc pha loãng quyền kiểm soát của chủ sở hữu, tăng thêm chi phí và nghĩa vụ công bố thông tin cao hơn.

Mở tài khoản chứng khoán trong 5 phút

Đăng ký mở tài khoản chứng khoán với chúng tôi để được đào tạo và hỗ trợ đầu tư từ kiến thức căn bản đến những tip đầu tư hiệu quả. Chúng tôi cập nhập những tin tức thông tin mới nhất hằng ngày giúp khác hàng. Đặc biệt hướng dẫn sử dụng công cụ khuyến nghị FIT giúp mọi nhà đầu tư đều có thể kiếm được lợi nhuận trên thị trường chứng khoán.

Xem thêm:

• Đầu tư chứng khoán với số tiền nhỏ: Hướng dẫn cho người mới bắt đầu
• Kiến thức cơ bản về chứng khoán mà nhà đầu tư mới cần biết
• Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu (mới nhất 2023)
• Cách đọc bảng giá chứng khoán và tìm thông tin doanh nghiệp
• Chứng khoán là gì? Tư duy đúng trong đầu tư chứng khoán
• Nên mở tài khoản chứng khoán ở đâu? 5 công ty tốt nhất