Tỷ giá hối đoái là gì và các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Khái niệm tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái, hay ngoại hối, là tỷ lệ chuyển đổi đồng tiền của một quốc gia sang đồng tiền một quốc gia khác. Trong một nền kinh tế tự do, tiền tệ của một quốc gia được định giá theo quy luật cung và cầu. Nói cách khác, giá trị của một loại tiền tệ có thể được so sánh với tiền tệ của một quốc gia khác, chẳng hạn như một cặp riêng lẻ như USD/VND hoặc thậm chí với một rổ tiền tệ (một đồng đặt cạnh nhiều đồng tiền khác).

Giá trị tiền tệ của một quốc gia cũng có thể do chính phủ của quốc gia đó quy định. Tuy nhiên, nhiều quốc gia thả nổi đồng tiền của họ một cách tự do so với đồng tiền của các quốc gia khác, điều này khiến chúng luôn biến động theo cung và cầu

Các yếu tố ảnh hưởng lên tỷ giá hối đoái

Giá trị của bất kỳ loại tiền tệ cụ thể nào được xác định bởi các thành phần trên thị trường tiền tệ và các yếu tố kinh tế như: thương mại, đầu tư, du lịch và rủi ro địa chính trị. Ví dụ, khi đi du lịch nước ngoài, khách du lịch phải sử dụng đồng tiền của nước sở tại. Do đó, khách du lịch sẽ có nhu cầu đổi tiền để thực hiện giao dịch. Trao đổi tiền tệ loại này là một trong những nhu cầu đối với một loại tiền tệ cụ thể.

Một nhu cầu khác là khi một công ty muốn thực hiện mua bán với đối tác nước ngoài. Thông thường, công ty nước ngoài sẽ phải thanh toán bằng đồng tiền của công ty địa phương. Vào những thời điểm khác, nhà đầu tư từ một quốc gia có thể muốn đầu tư vào một quốc gia khác và khoản đầu tư đó cũng phải được thực hiện bằng đồng nội tệ. Tất cả những yêu cầu này tạo ra nhu cầu về ngoại hối và đóng góp vào quy mô rộng lớn của thị trường giao dịch tiền tệ.

Ngoại hối được xử lý trên toàn cầu giữa các ngân hàng và tất cả các giao dịch đều nằm dưới sự bảo trợ của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (Bank for International Settlements – BIS). Dựa theo nhu cầu thực tế của các bên tham gia thị trường với từng loại tiền tệ của một quốc gia. Các ngân hàng, tổ chức thanh toán quốc tế sẽ niêm yết tỷ giá hàng ngày cho các cặp, rổ tiền tệ được giao dịch phổ biến ở quốc gia đó. Hiện tại đồng USD của Mỹ đang là trung gian thanh toán phổ biến nhất và thường được các đồng tiền khác đặt làm mốc tham chiếu.

Tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng thế nào từ lạm phát

Lạm phát có ảnh hưởng rất lớn đến giá trị đồng tiền của một quốc gia và tỷ giá hối đoái của quốc gia đó với các đồng tiền khác. Mặc dù còn nhiều yếu tố tác động khác lên một đồng tiền, nhưng lạm phát có nhiều khả năng có tác động tiêu cực nhất đến giá trị của một loại tiền tệ và tỷ giá hối đoái. Tỷ lệ lạm phát thấp không đảm bảo tỷ giá hối đoái thuận lợi, nhưng tỷ lệ lạm phát cao chắc chắn sẽ đem đến nhiều bất lợi và khiến tỷ giá hối đoái của đồng tiền đấy tăng mạnh.

Nguyên nhân là do lạm phát có liên quan chặt chẽ đến lãi suất, trong khi lãi suất trực tiếp ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Mối quan hệ qua lại giữa lãi suất và lạm phát rất phức tạp và thường khó quản lý đối với các hệ thống tiền tệ một quốc gia. Thông thường lãi suất thấp thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, và nói chung là ảnh hưởng tích cực đến giá trị tiền tệ và giảm tỷ giá hối đoái. Nếu chi tiêu của người tiêu dùng tăng và nhu cầu tăng vượt quá nguồn cung, lạm phát có thể xảy ra nhưng đây không hẳn là một kết quả xấu. Tuy nhiên, khi lạm phát xảy ra thì ngay lập tức một đồng tiền sẽ trở nên mất giá trị, mặt bằng giá cả hàng hóa tăng lên quá mạnh. Một đồng tiền mất giá của một quốc gia lạm phát sẽ trở nên kém hấp dẫn. Điều này khiến chênh lệch tỷ giá của đồng tiền này với các đồng tiền khác tăng lên, từ đó khiến tỷ giá gia tăng và khả năng giao dịch kém.